Η ποδοδερματίτις

 

Η ΠΟΔΟΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΣΤΑ ΠΤΗΝΑ

ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

Η ποδοδερματίτις γνωστή με τον Αγγλικό όρο «Bumble foot», είναι μία φλεγμονώδης και εκφυλιστική ασθένεια στην οποία εμπλέκονται βακτηριακές μολύνσεις του πέλματος του ποδιού διαφόρων ειδών πτηνών εκτροφής. Μπορεί να εκδηλωθεί στο ένα άκρο του πτηνού ή ακόμη και στα δύο.

Συναντάται ευρέως στα αρπακτικά πτηνά τα οποία ζουν σε αιχμαλωσία, αλλά δεν είναι τόσο διαδεδομένη σε άλλα διάφορα είδη πτηνών που ζουν σε κλουβιά (καναρίνια, γκούλντιανς, παπαγάλοι) και σε υδρόβια ειδικά στους κύκνους.

Την ασθένεια αυτήν μπορούν να την προκαλέσουν διάφορα μικρόβια όπως Staphylococcus aureus,  Escherichia coli,  Proteus spp. Για να μολυνθεί όμως το πέλμα ενός πτηνού, πρέπει να υπάρχουν εκ των προτέρων παράγοντες οι οποίοι να έχουν μειώσει την αντίσταση του δέρματος, κάνοντάς το έτσι ευάλωτο στην είσοδο αυτών των μικροοργανισμών.

Για παράδειγμα, διατροφικές ελλείψεις ειδικά σε βιταμίνη Α κυρίως αλλά επίσης σε  Ε και Η αλλάζουν την σύσταση του δέρματος, κάνοντάς το συνήθως πιο ευαίσθητο, παχύ και λιγότερο ελαστικό.Έτσι ευνοείται η εμφάνιση μικρών βλαβών (λύσις της συνεχείας του δέρματος), μέσω των οποίων τα μικρόβια που προαναφέρθηκαν μπορούν να εισέλθουν.

Ενας άλλος παράγοντας που ευνοεί την εμφάνιση της ασθένειας είναι το πάχος.Μακροχρόνια, σε ένα υπέρβαρο πτηνό τα πόδια του δεν μπορούν να σηκώνουν το βάρος του χωρίς να υπάρξουν τραυματισμοί των πελμάτων, λόγω της πίεσης που δέχονται. Στις εκτροφές καναρινιών δεν είναι περίεργο ότι, η ποδοδερματίτις είναι πιο συχνή σε εκ φύσεως βαριά και λιγότερο κινητικά πουλιά όπως είναι οι ράτσες Μπόρντερ και Νόριτς.

Η ασθένεια επίσης μπορεί να εμφανισθεί όταν κάποιο πόδι ενός πτηνού σπάσει ή τραυματιστεί, οπότε αυτό στηρίζεται με το άλλο πόδι, το οποίο δέχεται όλο το βάρος για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.

Άλλοι παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση της ασθένειας είναι, η έλλειψη καθαριότητας του χώρου που διαμένουν τα πουλιά και οι πατήθρες οι οποίες δεν καθαρίζονται ή είναι ακατάλληλες για τα πέλματα των. Το θέμα ακατάλληλες περιλαμβάνει τις πατήθρες που είναι τραχιές με άγριες επιφάνειες ή που λειτουργούν σαν γυαλόχαρτο. Στα υδρόβια πτηνά η ποδοδερματίτις εμφανίζεται όταν δεν υπάρχει κάποια λιμνούλα ή νερό ώστε να βρέχονται τα πόδια συχνά, με κατάληξη την αποξήρανση των πελμάτων και την πρόκληση σχισιμάτων μέσω των οποίων εισέρχονται μικρόβια.

ΠΑΘΟΓΕΝΕΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Η ασθένεια συνήθως ξεκινά από την επιφάνεια της πατούσας και στο κέντρο της και κατόπιν επεκτείνεται προς τα έξω με τελικό αποτέλεσμα να καταλάβει όλη την έκταση της πατούσας.Το κέντρο της πατούσας  αρχικά χοντραίνει και μετά δείχνει πρησμένο. Το πρήξιμο συνεχίζει να μεγαλώνει και συχνά είναι για το πουλί ζεστό και οδυνηρό, ταυτόχρονα παρατηρείται μια λέπτυνση του δέρματος, στην περιοχή εκείνη, η οποία γρήγορα μετατρέπεται σε έλκος (πληγή) το οποίο έχει πυώδη εκκρίματα. Η φλεγμονή μπορεί να προχωρήσει επίσης προς τα επάνω και να φθάσει στους τένοντες τα κόκκαλα και τις αρθρώσεις.

Από την ώρα που η μόλυνση προχωρήσει βαθειά και φθάσει στις αρθρώσεις και τους τένοντες, εννοείται ότι η έκβαση της ασθένειας πηγαίνει προς το χειρότερο και μπορεί κανείς να δει την διάβρωσή των, επίσης μπορεί να διακρίνει και την αγκύλωση των αρθρώσεων. Η όλη κατάσταση δυσκολεύει πάρα πολύ το πουλί να περπατήσει ή ακόμη και να ακουμπήσει το πόδι του κάτω.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η διάγνωση βασίζεται στην παρατήρηση των συμπτωμάτων, είναι σημαντικό να γίνει ο ακτινολογικός έλεγχος ειδικά δε η βακτηριακή καλλιέργεια διότι θα δείξει το είδος των βακτηριδίων που εμπλέκονται και μέσω του αντιβιογράμματος μπορεί εύκολα να αποφασισθεί το πιο κατάλληλο αντιβιοτικό που επιβάλλεται να χρησιμοποιηθεί. Αυτή η  διαδικασία ακολουθείται διότι, τα βακτηρίδια που εμπλέκονται σε αυτήν την ασθένεια είναι συνήθως πολύ ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.

Η παραδοσιακή θεραπεία στην ασθένεια αυτή είναι η χορήγηση  συγκεκριμένων αντιβιοτικών τα οποία ενδείκνυνται για κατανάλωση από το στόμα αλλά παράλληλα και για εφαρμογή τοπικά, πάντα φυσικά μετά από καλό καθάρισμα  της πληγής.

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ότι υπάρχει μια φυτική αλοιφή που ονομάζεται Leucagel ειδικά για τέτοιες περιπτώσεις η οποία κατασκευάζεται απο τον Dr. Conzo   http://geavet.com  /ENG/ornitologiamedicamenti.html.

Στην Αθήνα υπάρχει εδώ     http://ornitalia.gr/index.php?act=viewCat&catId=41 .

Η συνεργιστική δράση των καθαρά φυτικών συστατικών της μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξη των βακτηριδίων και ταυτόχρονα βοηθάει στην ανανέωση του κατεστραμμένου δέρματος. Προσωπικά έχω διαπιστώσει ότι αξίζει τον κόπο.

Σε πολύ σοβαρές επιβάλλεται χειρουργική επέμβαση για να αφαιρεθούν όλοι οι νεκροί ιστοί και ράψιμο της πληγής.

Τελειώνοντας πρέπει να τονιστεί πως είναι προφανές ότι, πρέπει να αναζητηθούν τα αίτια ή πιθανόν τα λάθη που έγιναν από τον εκτροφέα και προκάλεσαν την ασθένεια αυτή και να διορθωθούν. Το πιο πιθανόν είναι η ασθένεια να έχει προκληθεί απο έλλειψη βιταμινών ή έλλειψη καθαριότητας του άμεσου περιβάλλοντος όπου ζουν τα πουλιά.

Μιά καλή πρόληψη, εκτός των άλλων, στα καλλωπιστικά και ωδικά πτηνά είναι να τοποθετούνται διαφόρων μεγεθών πατήθρες έτσι ώστε να παρέχεται στο πάτημα των πτηνών φυσική υποστήριξη με όλα τα ευεργετικά επακόλουθα.

Εικόνα 1 : Ποδοδερματίτις σε Gouldian                         Εικόνα 2 : Προχωρημένη ποδοδερματίτις σε Budgie.

• Ευχαριστώ θερμά τον Ιταλό ειδικό πτηνοπαθολόγο Dr. Gino Conzo υπεύθυνο ιατρό της F.O.I. Italia για την ευγενική              προσφορά του